Destylacja to jeden z podstawowych procesów laboratoryjnych i przemysłowych. Polega na rozdzieleniu ciekłych mieszanin na poszczególne składniki lub wydobyciu składników z surowców roślinnych. Ma wiele oblicz. Wyróżnia się m.in. destylację prostą, z parą wodną i próżniową. To są takie trzy najbardziej podstawowe typy. Innym popularnym rodzajem destylacji jest rektyfikacja.
Więcej na temat destylacji w laboratorium można poczytać TUTAJ.
Do otrzymywania olejków eterycznych wykorzystuje się destylację z parą wodną. Jednak raczej nie stosuje się do tego klasycznego zestawu z wytwornicą pary wodnej. Surowiec olejkodajny (kwiaty, liście, nasiona) musi być rozdrobniony i zalany w kolbie wodą. Następnie podgrzewa się układ i woda parując porywa ze sobą związki z olejku. Całość przebiega w temperaturze około 100*C. Związki z olejku są lotne z parą wodną, ale są nierozpuszczalne w wodzie, dlatego łatwo można rozdzielić olejek od wody.
Czas trwania destylacji zależy od surowca i może trwać od 2-6 godzin. Pewnie zastanawiacie się, jakiego szkła się używa, skoro podstawowy zestaw do destylacji z parą wodną się nie nadaje? Istnieją dwa aparaty do pozyskiwania olejków (w laboratorium). Jest to aparat Derynga i Clevengera. Zasada ich działania jest taka sama, tylko budowa nieco inna. Aparat Derynga jest trochę starszy. Obecnie zalecane jest stosowanie aparatu Clevengera.
Aparat Derynga [http://chemik.co/joomdocs/wpl13.gif] |
Aparat Clevengera [źródło: wikipedia] |
W obu aparatach można zawracać wodę do kolby reakcyjnej, a olejek zbiera się w wąskiej wyskalowanej rurce, dzięki czemu można łatwo odczytać objętość zebranego olejku.
Wydajność olejków eterycznych jest niewielka. Należy też pamiętać, że nie każdy surowiec można poddać temu procesowi. Z niektórych kwiatów, np. jaśminu można pozyskać jedynie ekstrakty, a z cytrusów olejki eteryczne pozyskuje się poprzez wyciskanie ich skórek. Z kolei olejek z brzozy pozyskuje się z suchej destylacji (tzw. pirolizy) drewna tej rośliny.