W drogeriach i sklepach można znaleźć wiele produktów nazwanych olejkiem, np. do mycia twarzy. W sklepach z surowcami kosmetycznymi również, np. emulgator do olejków myjących. Ale czy ta nazwa jest poprawna? Otóż merytorycznie jest niepoprawna i ubolewam, że producenci kosmetyków wprowadzają taki chaos w głowie konsumentów.
W dzisiejszym poście postaram się wyjaśnić różnicę między olejkami a olejami.
Chyba każdy wie, czym jest olej, ale czy na pewno? Na potrzeby posta przypomnę podstawy. Olejem nazywa się mieszaninę różnych substancji pozyskanych z olejodajnych surowców roślinnych. Zawierają one AG (acyloglicerole) oraz FN (frakcję niezmydlającą się). Główną postacią acylogliceroli są, triacyloglicerole, czyli cząsteczki glicerolu połączone z trzema różnymi łańcuchami kwasów tłuszczowych (wyjątek stanowi olej rycynowy). Z kolei w skład frakcji niezmydlającej się zalicza się tokoferole, fitosterole, węglowodory czy polifenole. Cząsteczki TAG mają duże rozmiary.
A olejek? O co z nim chodzi? Przecież to zdrobnienie od oleju, więc małą ilość oleju można nazwać olejkiem ... No.... NIE. Określenie "olejek" dotyczy olejku eterycznego, który pod względem chemicznym różni się od oleju dość znacząco. Olejek eteryczny to wieloskładnikowa mieszanina różnych związków (nawet do kilkuset). Jego charakterystyczną cechą jest to, że pachnie. Niektóre mogą być aromatami spożywczymi, a inne wręcz nie nadają się do spożycia.
Niestety w angielskiej nomenklaturze kosmetycznej słowo "oil" może oznaczać zarówno olej jak i olejek. Dlatego kładzie się nacisk, aby w wykazie INCI dodawać słowo "essential" (eteryczny), dzięki czemu skład byłby bardziej czytelny i jednoznaczny. Sądzę, że m.in. przez to w Polsce jest tak duży zamęt w rozumieniu przez konsumentów różnicy pomiędzy tymi grupami surowców.
 |
| źródło: draxe.com |
Postanowiłam przedstawić różnice i podobieństwa olejów i olejków. W tym zestawieniu różne cechy mogą się powtarzać i w jednej kategorii i w drugiej, ze względu na złożoność tematu. Aby wszystko stało się czytelniejsze, stworzyłam tabelę.
Cecha
|
Olejki eteryczne
|
Oleje roślinne
|
PODOBIEŃSTWA
| ||
Rozpuszczalność w wodzie
|
Zarówno oleje, jak i olejki nie rozpuszczają się w wodzie i nie mieszają się z nią. W większości przypadków oba typy surowców będą się unosić na powierzchni, poza dwoma wyjątkami - goździkowym oraz cynamonowym olejkiem eterycznym.
| |
Występowanie w roślinie I
|
Wspólnym mianownikiem jest to, że i olejki eteryczne i oleje można pozyskać z nasion oraz owoców.
| |
Pozyskiwanie
|
Jedyną metodą pozyskiwania, jaka łączy te dwa surowce jest tłoczenie. Sposób ten dotyczy jednakże tylko olejków eterycznych otrzymywanych z tłoczenia skórek owoców cytrusowych.
| |
Wykorzystanie I
|
I oleje i niektóre olejki eteryczne wykorzystuje się w przemyśle spożywczym. A z całą pewnością są wykorzystywane w kosmetykach.
| |
RÓŻNICE
| ||
Cząsteczki tworzące mieszaninę
|
- cykliczne
- policykliczne
- terpeny
- łańcuchy różnej długości
- głównie małe cząsteczki
- aldehydy
- ketony
- alkohole
- węglowodory
- etery
- estry
- laktony
- acetale i ketale
|
- długie łańcuchy
- wiązania nienasycone
- triacyloglicerole
- frakcja niezmydlająca się
|
Lotność
- czyli cecha decydująca głównie o zapachu surowca
|
- wysoka
|
- niska
|
Polarność
|
- wyższa od olejów
- dobrze rozpuszczają się w etanolu
|
- niska
- hydrofobowe (nie lubią wody)
|
Postać
|
- rzadkie ciecze
|
- gęste ciecze
- postać stała (olej kokosowy)
|
Występowanie w roślinie II
|
- kwiaty
- liście
- korzeń
- kora
- naowocnia
- gałązki
- całe ziela
|
- pestki
- kiełki
|
Wykorzystanie II
|
- aromaterapia
- chemia gospodarcza
|
- motoryzacja: biodiesel
- przemysł: smary
|
Mam nadzieję, że ta tabela Was nie przytłoczyła, ale rozjaśniła dużo spraw. Niestety nie mam wpływu na to, jak producenci będą nazywali swoje kosmetyki, np. czy nazwą mieszaninę różnych olejów olejkiem. Ale uczulam, że nie ma czegoś takiego jak olejek arganowy, olejek marula czy olejek macadamia - są to oleje. Przy okazji pragnę wspomnieć też, że nie ma czegoś takiego jak olej jojoba - pod kątem chemicznym jest to wosk, tylko ma płynną postać.
Mam też nadzieję, że teraz świadomość moich czytelników będzie większa i zaczniecie zwracać uwagę na zjawisko mylenia tych pojęć.
W razie jakichkolwiek pytań do tematu, zachęcam do komentowania.
